Flaša za liker „Avala“

Flaša za liker iz garniture „Avala“ je u Srpskoj fabrici stakla proizvođena tokom 1930-ih. U njenu izradu ulagan je veliki trud zato što je bila namenjena beogradskim kupcima kojima su bili dostupni i inostrani stakleni proizvodi. Na flaši su najpre pravljene visoke i duboke fasete uz vrat i uz dno, a onda je tehnikom šlifovanja složen, šestopojasni dezen nanošen ne samo na telo nego i na brušeni čep. Predmeti poput ove flaše vrednovani su prema broju pojaseva šlifa i kompleksnosti dezena koji je na njih nanošen. Ova flaša ima šest pojaseva šlifa, a najsloženiji deo dezena – koji podseća na stilizaciju avalskih šuma – se sastoji od 17 šlifova. Tako kvalitetna flaša „Avala“ lako se uklopila u raširenu i dinamičnu kulturu ispijanja likera.

Tokom 30-ih godina XX veka, likeri su posluživani i kao aperitivi i kao dižestivi, i pravili su ih svi. Poljoprivrednicima je list „Težak“ davao recepte i oni su, kao mali proizvođači (poput Maksima Hercoga iz Kule, Jezdimira Šarića iz Beograda, kraljevskog dvorskog liferanta Radoša S. Nedića), u buradima nudili svoje pelinkovce, kruškovce, orahovce. Domaćice su u dnevnoj i ilustrovanoj štampi redovno dobijale savete o tome kako da naprave i posluže likere. Apotekari su nudili svoje medicinske mešavine, a fabrike u Zadru (Maraschino Francesco Drioli S. A. i druge), Sisku (Teslićeva fabrika), Zagrebu (Arkova fabrika, Pokorny, Patrija) i Subotici (mala fabrika Đule Dera) reklamirale su svoje fine likere od višnje maraske, kima, kafe, meda (City creme, Elite itd.). Iz uvoza su u radnje stizali Campari, Monin, Kantorowicz, Cointreau, likeri Julius Meinl iz Beča i drugi. Flaša za liker je 1930-ih očigledno bila važan deo posuđa u ugostiteljskim lokalima i beogradskim domaćinstvima.

Garnitura „Avala“ je među prve tri garniture Srpske fabrike stakla koje su nosile nazive jugoslovenskih toponima. Imala je deset delova – bokal, flašu, tacnu, tanjir, čašu za vodu i vino, štucnu za pivo i čaše stolovate za konjak, vino, pivo i šampanj – koje su kupci mogli dobiti u različitim veličinama i količini. Velikom i zahtevnom tržištu staklenine na području severne Šumadije i Beograda, Srpska fabrika stakla je ponudila garnituru tada vrlo dobrog kvaliteta. Nazvana „Avala“, bila je krajnje aktuelna u tadašnjem jeku obnove jugoslovenstva.