Slanik

Tokom XIX veka dolazi do značajnog podizanja nivoa kulture ishrane, kako u porodičnom domu, tako i u spoljnom svetu. U ovom periodu nezaobilazni predmet prilikom aranžiranja stola prilikom obeda postaje slanik. Njegova često neuobičajena forma i male dimenzije bili su prava enigma za proizvođače i duvače stakla u prošlosti. Sa razvojem presovanog stakla sredinom XIX veka i upotrebom kalupa u samoj proizvodnji problemi su prevaziđeni, pa su tako upravo slanici bili među prvim predmetima od presovanog stakla koji su uvedeni u proizvodni program pojedinih evropskih staklara. 

Najstariji tip slanika koji je proizvođen u Srpskoj fabrici stakla (br. 721; Kat. 1930) nosi stilske odlike neorenesanse karakteristične za poslednje decenije XIX veka i kao takav u potpunosti odudara od senzibiliteta drugih predmeta iz asortimana staklare. Slanik pokazuje stilsku bliskost sa predmetima od presovanog stakla proizvođenim u jagodinskoj Fabrici stakla „Nacka Jankovića” (bokalčić, posuda za kašičice). Ako uporedimo ove predmete vidimo vezu u ornamentici i njenom rasporedu, gde se posebno ističe motiv kružića između dva naspramno postavljena trolista. Uzmemo li u obzir da su slanici proizvođeni i u jagodinskoj staklari i da je nakon njenog zatvaranja manji deo radnika sa određenim mašinama i kalupima prešao u tek osnovanu Srpsku fabriku stakla, možemo osnovano pretpostaviti da su sa sobom poneli i kalup za ovaj slanik. U Paraćinu je ovaj slanik proizvođen do kraja Drugog svetskog rata.